വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ ചിഹ്നം
✍️ Sreekala Prasad
ഓരോ ചിഹ്നത്തിനും അതിന്റേതായ അർത്ഥമുണ്ടെന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന വസ്തുതയാണ്. , വിരോധാഭാസമെന്ന് പറയട്ടെ പല മെഡിക്കൽ ഓർഗനൈസേഷനുകളും വിവിധ രൂപങ്ങളിലും പരിഷ്കാരങ്ങളിലും ഉപയോഗിക്കുന്ന വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ ചിഹ്നമായ കാഡൂസിയസിന് രോഗശാന്തിയുമായി ഒരു ബന്ധവുമില്ല എന്നതാണ്.
ഇന്ത്യയിലും മറ്റിടങ്ങളിലും ആധുനിക വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ പ്രതീകമായി കരുതുന്നത് കാഡൂസിയസാണ്. ഒരു ജോടി ചിറകുകളാൽ മുകളിലേക്ക് വളയുന്ന രണ്ട് സർപ്പങ്ങളുള്ള ഒരു വടിയാണ് കാഡൂസിയസ്. മിക്ക പ്രധാന ആശുപത്രികളും, മെഡിക്കൽ കോളേജുകളും, ക്ലിനിക്കുകളും, പ്രൊഫഷണൽ ബോഡികളും, കുറിപ്പടികളും, മെഡിക്കൽ ജേണലുകളും ഈ അടയാളത്തെ ഒരു ചിഹ്നമായോ അല്ലെങ്കിൽ അവരുടെ ലോഗോയുടെ ഭാഗമായോ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. പല ഡോക്ടർമാരുടെയും കാറിന്റെ വിൻഡ്‌ഷീൽഡുകളിൽ ഈ ചിഹ്നം അന്തസ്സിന്റെയും ബഹുമാനത്തിന്റെയും ബാഡ്ജായി പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു. പക്ഷേ, നിർഭാഗ്യവശാൽ വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിൻ്റെ അടയാളമായി നാം ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്ന ഈ ചിഹ്നം ഒരു തെറ്റായ പ്രതീകമാണ്.
കാഡൂസിയസിന് വൈദ്യശാസ്ത്രവുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. വാണിജ്യത്തിന്റെയും ഭാഗ്യത്തിന്റെയും യാത്രയുടെയും കള്ളന്മാരുടെയും ദേവനായ ഗ്രീക്ക് ദേവതയായ ഹെർമിസിന്റെ പുരാതന പ്രതീകമാണിത് .ഈ ഗ്രീക്ക് ചിഹ്നം വൈദ്യവുമായി എങ്ങനെ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു? അറിവില്ലായ്മയുടെയും തെറ്റിദ്ധാരണയുടെയും ഫലമായാണ് അത് സംഭവിച്ചത്.
ലോകാരോഗ്യ സംഘടനയും മെഡിക്കൽ കൗൺസിൽ ഓഫ് ഇന്ത്യയും പോലുള്ള പ്രീമിയർ ഹെൽത്ത് ഓർഗനൈസേഷനുകളും റെഗുലേറ്ററി ബോഡികളും അവരുടെ ലോഗോയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നത് അസ്ക്ലേപിയസിന്റെ വടി എന്നറിയപ്പെടുന്ന മറ്റൊരു ചിഹ്നമാണ്. കാഡൂസിയസ് ഒരു തെറ്റായ പ്രതീകമാണെന്നും വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ ചിഹ്നമെന്ന നിലയിൽ ചരിത്രപരമായ യാതൊരു തെളിവും ഇല്ലെന്നുമുള്ള അവബോധവും അംഗീകാരവും വർദ്ധിച്ചുവരികയാണ്. പടിഞ്ഞാറൻ ലോകത്തിലെ പല അക്കാദമിക, ആരോഗ്യ സ്ഥാപനങ്ങളും അതിന്റെ അനന്തരഫലമായി അവരുടെ ലോഗോ മാറ്റി.
വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ യഥാർത്ഥവും ആധികാരികവുമായ പ്രതീകം , അസ്ക്ലേപിയസിന്റെ വടിയാണ് . രോഗശാന്തിയുടെയും വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെയും ഗ്രീക്ക് ദൈവമായ അസ്ക്ലെപിയസ് ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ഒറ്റ സർപ്പത്തെ പിണഞ്ഞിരിക്കുന്ന വടിയാണ് അസ്ക്ലേപിയസിന്റെ വടി. ഗ്രീക്ക് പുരാണത്തിൽ അസ്ക്ലെപിയസ് അപ്പോളോയുടെ മകനാണ് – പ്രകാശത്തിന്റെയും സൂര്യന്റെയും സത്യത്തിന്റെയും രോഗശാന്തിയുടെയും ദൈവം. ശുചിത്വത്തിന്റെയും വൃത്തിയുടെയും ദേവതയായ ഹൈജിയയും പ്രതിവിധികളുടെ ദേവതയായ പാനേഷ്യയുമാണ് അസ്ക്ലേപിയസിന്റെ പെൺമക്കൾ. എല്ലാ വൈദ്യന്മാരും നൂറ്റാണ്ടുകളായി എടുത്തിട്ടുള്ള ഹിപ്പോക്രാറ്റിക് പ്രതിജ്ഞ അപ്പോളോ, അസ്ക്ലെപിയസ്, ഹൈജിയ, പാനേഷ്യ എന്നീ നാല് ദേവതകൾക്ക് സമർപ്പിക്കപ്പെട്ടതാണ്. ഹൈജിയയും പനെഷ്യയും ആയിരുന്നു ഈ പാമ്പുകളെ തീറ്റി പോറ്റിയിരുന്നത്.അവരുടെ അച്ഛനായ അസ്ക്ലെപിയസിന്റെ സ്ഥാന ചിഹ്നമായ വടിയില്‍ ഈ പാമ്പിന്റെ ശില്‍പം കൊത്തിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു.ഈ സ്ഥാന ചിഹ്നമാണ് പിന്നീട് വൈദ്യ ശാസ്ത്രത്തിന്റെ അടയാളമായിത്തീര്‍ന്നത്‌. ആധുനിക കാലഘട്ടം വരെ ഇതായിരുന്നു വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ പ്രതീകം.
അത് കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍ അത് ഇന്ന് കാണുന്ന രണ്ടു പാമ്പുകള്‍ ഒരു വടിയില്‍ ചുറ്റി പിണഞ്ഞു കയറുന്ന തരത്തിലുള്ള കാഡൂസിയസ് ചിഹ്നമായി മാറി. ഗ്രീക്ക് ദൈവമായ ഹെർമിസും റോമൻ പുരാണങ്ങളിലെ പ്രതിപുരുഷനുമായ ബുധനും വാണിജ്യത്തിന്റെയും വ്യാപാരത്തിന്റെയും വ്യാപാരികളുടെയും കൗശലക്കാരുടെയും കള്ളന്മാരുടെയും സംരക്ഷകനായാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. (ഇന്ന് ഈ അടയാളം അനുയോജ്യമാണ് കാരണം വൈദ്യശാസ്ത്രം കച്ചവടത്തിന്റെയും സ്വാര്‍ഥ നേട്ടത്തിന്റെയും വഴിയിലാണ്)
ഇന്ന് നിലവിലുള്ള ലോഗോ വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിൻ്റെ പ്രതീകമായി മാറിയത് 1902-ൽ യുഎസ് ആർമി മെഡിക്കൽ കോർപ്സിലെ ഒരു ക്യാപ്റ്റൻ , കാഡൂസിയസിനെ അസ്ക്ലേപിയസിന്റെ വടിയായി തെറ്റിദ്ധരിക്കുകയും കോർപ്സിന്റെ ഔദ്യോഗിക ചിഹ്നമായി കാഡൂസിയസിനെ സ്വീകരിക്കാൻ നിർദ്ദേശിക്കുകയും ചെയ്തതോടെയാണ്. കുറച്ച് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം, സർജൻ ജനറലിന്റെ ഓഫീസിലെ ഒരു ലൈബ്രേറിയൻ തെറ്റായ ഈ അനുമാനം ശ്രദ്ധിക്കുകയും തന്റെ മേലുദ്യോഗസ്ഥരെ അറിയിക്കുകയും ചെയ്തു, പക്ഷേ ചിഹ്നം വർഷങ്ങളായി ഉപയോഗത്തിലായിരുന്നതിനാൽ അത് നിലനിൽക്കാൻ അനുവദിച്ചു. നിർഭാഗ്യവശാൽ, മറ്റുള്ളവരും യുഎസിന്റെ തീരുമാനം അംഗീകരിക്കുകയും , താമസിയാതെ ലോകം മുഴുവൻ അതേ ചിഹ്നം സ്വീകരിച്ചു .
ഗ്രീക്ക് സംസ്കാരത്തിൽ പാമ്പിനു ദൈവികമായ കഴിവുകള്‍ ഉണ്ടെന്നു കരുതപ്പെട്ടിരുന്നു. ഭൂമിയില്‍ ദൈവം ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത് പാമ്പിന്റെ രൂപത്തില്‍ ആയിരുന്നുവെന്നാണ്. ദൈവത്തിന്റെ ആജ്ഞ അനുസരിച്ചു മോസ്സെസ് ഓടു കൊണ്ട് ഒരു നാഗ പ്രതിമ ഉണ്ടാക്കിയെന്നും അത് ഒരു വടിയുടെ മുകളില്‍ ഉറപ്പിച്ചു വെച്ചന്നും ബൈബിളില്‍ പറയുന്നു.പാമ്പുകടി ഏറ്റവര്‍ ഈ നാഗ പ്രതിമയിലേക്ക് നോക്കിയാല്‍ വിഷ ബാധയില്‍ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടുമായിരുന്നത്രേ.
പുനർജന്മത്തിന്റെയും ഫലഭൂയിഷ്ഠതയുടെയും പ്രതീകമായ വടിയിൽ ചുറ്റിയിരിക്കുന്ന പാമ്പിനെ എലാഫെ ലോഞ്ചിസിമ പാമ്പ് എന്നാണ് പൊതുവെ അറിയപ്പെടുന്നത്, അസ്ക്ലേപിയസ് അല്ലെങ്കിൽ അസ്ക്ലേപിയസ് പാമ്പ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. ഈ പാമ്പുകൾ ഓരോ പുതിയ അസ്ക്ലേപിയസ് ക്ഷേത്രത്തിലും നിലനിന്നിരുന്നു. ബിസി 300 മുതൽ, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തീർഥാടകർ അവരുടെ അസുഖങ്ങൾക്കുള്ള പ്രതിവിധി തേടി അസ്‌ക്ലിപിയസിന്റെ രോഗശാന്തി ക്ഷേത്രങ്ങളിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്തതോടെ അസ്ക്ലെപിയസിന്റെ ആരാധന ജനപ്രീതി വർദ്ധിച്ചു.വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ പിതാവായ ഹിപ്പോക്രാറ്റസ് തൻ്റെ കരിയർ ആരംഭിച്ചത് അസ്ക്ലെപിയസിന്റെ ക്ഷേത്രത്തിലാണ്.
എന്തുകൊണ്ട് പാമ്പും വടിയും
പാമ്പിൻ്റെ ദീർഘായുസ്സും അമർത്യതയും സൂചിപ്പിക്കുന്ന ചർമ്മം. അലസമായ ഘട്ടത്തിൽ നിന്ന് ദ്രുതഗതിയിലുള്ള പ്രവർത്തനത്തിലേക്ക് മാറാനുള്ള പാമ്പിന്റെ കഴിവ് രോഗത്തിൽ നിന്ന് മോചനം നേടാനുള്ള ശക്തിയെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നു. പാമ്പുകളുടെ ശരീരത്തിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് പുരാതന കാലത്ത് ഔഷധ ഗുണങ്ങൾ ഉണ്ടെന്ന് കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. , പുരാതന ഗ്രീസിൽ, രക്തത്തിൽ പ്രവേശിച്ചാൽ മാരകമായേക്കാവുന്ന പാമ്പ് വിഷം പലപ്പോഴും ആഗിരണം ചെയ്യപ്പെടുമെന്ന് അറിയാമായിരുന്നു. പാമ്പിന്റെ വിഷം ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ ചികിത്സയുടെ ഒരു രൂപമായി ‘നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടതായി’ കാണപ്പെടുന്നു. വടികൊണ്ട് ചികിത്സിക്കാവുന്ന ഒരു രോഗം ഡ്രാക്കുൻകുലസ് മെഡിനെൻസിസ് ഗിനിയ വിരയാണ്. ഈ പുഴുവിനെ ചികിത്സിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പുരാതന രീതി, അത് ചർമ്മത്തിൽ നിന്ന് പുറത്തേക്ക് വരുന്നത് വരെ കാത്തിരിക്കുകയും അതിന്റെ ഒരു ഭാഗം ഒരു ചെറിയ വടിയിൽ പൊതിയുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്. വടിക്ക് ചുറ്റും കറങ്ങുന്നത് തുടരുമ്പോൾ പുഴുവിന്റെ ശരീരം പതുക്കെ നീക്കംചെയ്യുന്നു. അത് വൈദ്യചിഹ്നം ഉത്ഭവിച്ചതിന്റെ കാരണങ്ങളിലൊന്നാണ്.
ഒറ്റരാത്രികൊണ്ട് നമ്മുടെ ചിഹ്ന ഉപയോഗം മാറ്റാൻ സാധ്യതയില്ല, എന്നാൽ കാലക്രമേണ നമുക്ക് ഈ വ്യാപകമായ പ്രാതിനിധ്യ പിശക് തിരുത്താൻ കഴിയുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.
